Off to England, deel zoveel.

“Het is beter een mijl te reizen dan om duizend boeken te lezen.” Confucius, Chinees filosoof 551 v.C. – 479 v.C.

En daar zou ik graag aan toe willen voegen:

“Je leert een stad en zijn inwoners pas echt kennen in de kroegen en de stadions” Peenvogel, Groundhopper. 1973 n.C.

Nightboat to England

Deze vrijdag stappen we voor de zoveelste keer op de boot naar Engeland, de bakermat én het mooiste land om voetbal te gaan kijken. Na York City, Grimsby Town, Rotherham United, Sheffield United, Lincoln City en Scunthorpe United gaat de grote Peenvogelreis wederom naar Sheffield. Dit keer om naar Sheffield Wednesday te gaan kijken. Met maar liefst 32 man/vrouw gaan we het schip in om naar een van de beroemdste stadions in Engeland te gaan, Hillsborough. Maar waarom is het bezoek aan Hillsborough zo speciaal voor mij (en hopelijk ook voor de anderen)?

Hillsborough 

Hillsborough is een stadion met een (nare) geschiedenis die mij nog helder op het netvlies staat en mede daarom wil ik er heen. Op 15 april 1989 werd de halve finale in het toernooi om de FA Cup gespeeld tussen Liverpool en Nottingham Forest. Het was, na het Heizeldrama in mei 1985, de tweede wedstrijd in 4 jaar tijd van Liverpool waarbij dodelijke slachtoffers vielen.

Door een openstapeling van fouten van de politie, met als gevolg overvolle vakken, stierven er op die dag 94 mensen door verdrukking. Een paar weken later eiste de ramp zijn 95e slachtoffer en een paar jaar na de ramp werd de beademing gestopt van een supporter die sinds de ramp in een comateuze toestand verkeerde. In totaal vonden dus 96 supporters vonden de dood.

Wat gebeurde er?

Hillsborough was in die jaren een stadion dat veel gebruikt werd voor de halve finale van de FA Cup. Deze halve finales vonden plaats op neutraal terrein (tegenwoordig ook alleen dan is de vaste speelstadion Wembley) en Hillsborough was destijds een van de grotere stadions in Engeland. Een jaar eerder stonden dezelfde twee ploegen ook tegenover elkaar in de halve finale, ook deze wedstrijd werd op Hillsborough gespeeld. Bij die wedstrijd waren er incidenten door verdrukking, en Liverpool had bij de FA geprotesteerd tegen de locatie voor de halve finale van 1989. Tevergeefs, de bond was onvermurwbaar. Ook de halve finale van 1989 zou in Sheffield gespeeld gaan worden.

Leppings lane end

Merkwaardig genoeg had de FA (de Engelse voetbalbond) Nottingham Forest de grotere spionkop tribune gegeven en Liverpool de kleinere Leppings Lane tribune. Dit terwijl Liverpool een veel grotere aanhang had dan Forest. Het was vragen om problemen. De wedstrijd kwam live op tv en op de dag zelf zou er geen kaartverkoop zijn. De supporters werd geadviseerd 15 minuten voor tijd hun plaats in te nemen. Maar door wegwerkzaamheden in de buurt van Sheffield zouden veel fans uit het noorden (de Liverpool-fans) vrij laat bij het stadion arriveren. De politie was daarvan uiteraard op de hoogte.

Er stonden nog duizenden fans buiten het stadion toen er gejuich van de tribunes klonk. De opkomst van beide elftallen op het veld. De politie vond de situatie buiten zorgwekkend en opende na lang aandringen de deuren die eigenlijk als uitgang dienden. Deze deuren bevatten geen turnstiles (de draaihekjes) dus van enige regulering was geen sprake. Er stroomden meer mensen naar binnen dan dat er plek was op de tribunes.

15:06, de wedstrijd wordt gestaakt

De fans drongen zich een weg naar binnen en betraden de eerste vakken die ze tegenkwamen, ze wilden niets van de wedstrijd missen. Dit waren de vakken recht achter de goal die al propvol waren. Wat er toen gebeurde staat de meeste mensen nog wel op het netvlies (de chaos, de verdrukking, de wanhopige pogingen om uit de te volle vakken te komen). Om 15:05 kwamen twee fans op het veld die Bruce Grobbelaar (de keeper van Liverpool) waarschuwde wat er gebeurde en om 15:06 werd de wedstrijd gestaakt. De hekken naar het veld bezweken en het veld stroomde vol met mensen.

Chaos

Doden, gewonden en bewusteloze fans bevonden zich overal. De Liverpoolfans op het veld probeerden zoveel mogelijk levens te redden door onder andere de reclameborden langs het veld te gebruiken als brancard. Maar in plaats van te helpen stelde de politie (met honden) zich op bij de middenlijn om de ‘hooligans’ op het veld niet verder te laten komen. Ze waren onterecht bang dat de Liverpudlians de Nottingham Forest fans aan de andere kant aan zouden vallen. Maar de fans van Liverpool hadden andere zorgen. Hun broertjes, zusjes, ooms en neefjes bevonden zich in de chaos. Dood of levend.

Van de 44 ambulances kwamen er slechts twee in het stadion aan, de rest werd geweigerd door de politie omdat ze bang waren dat ze gesloopt zouden worden. De hulpverlening was een opeenstapeling van rampen en fouten en kostte dus aan 96 mensen het leven.

The Sun

Dit jaar vond er in het stadion van Liverpool een herdenkingsdienst plaats en was er eindelijk een soort van genoegdoening voor de familie van de slachtoffers. Ze werden niet langer als hooligans afgeschilderd door de roddelbladen. Editie na editie legden deze tabloids de schuld bij de supporters neer en nu, 25 jaar later, is er enige vorm van gerechtigheid nu blijkt dat de politie grove fouten hebben gemaakt en dit ook toegegeven heeft.

Alleen roddelblad The Sun weigert excuses te maken. Dit is gelijk de reden dat je overal in Engeland The Sun kan kopen, alleen in Liverpool nauwelijks. Niemand koopt de krant die hun dode zoons, broers en neven (het neefje van Liverpool voetballer Steven Gerrard stierf ook en is het jongste slachtoffer) afschilderde als hooligans. Deze krant beschuldigde de fans ook dat ze bezittingen van dode slachtoffers roofden, het voelde als een dolksteek in het hart voor de bevolking van Liverpool. Het jongste slachtoffer was slechts 10 jaar oud en het oudste slachtoffer was 67 jaar.

Monument

De beelden van deze ramp staan mij nog helder op het netvlies en dus ga ik een Feyenoord-sjaal bij het monument achter de Leppings Lane tribune ter nagedachtenis van de slachtoffers leggen. Opdat wij nooit zullen vergeten wat al ons voetbalfans in de jaren ’80 en ’90 had kunnen overkomen. You’ll never walk alone.